شبکه اجتماعی فارسی کلوب | Buy Mobile Traffic | سایت سوالات
از کجا معلوم امروز شنبه است؟...
 

یکشنبه 14 خرداد 1396
ن : فؤاد سیاهکالی نظرات

چون پرده بر افتد

کلمات کلیدی : میشل فوکو , تاریخ جنون , فوکو ,


"میشل فوکو" توی "تاریخ جنون" توضیح می ده که جنون در قرون وسطا و رنسانس، بر خلاف امروز، یه اختلال روانی و عصبی تلقی نمی شد. مردم اون دوره دیوانه ها رو بیمار نمی دونستن. برعکس، جنون از دید مردم اون دوران، یه فرا-عقل بود. دیوانه کسی بود که پرده از برابر چشم هاش کنار رفته بود و می تونست چهرۀ حقیقی جهان رو ببینه، شبیه یک عارف، با این فرق که اون چهره ای که دیوانه می دید، اون باطنی که شهود می کرد، اون قدر وحشت انگیز بود که باعث می شد حرف های به ظاهر نامفهوم بزنه، خوی وحشیانه پیدا کنه، بی دلیل نعره بکشه یا سرش رو به دیوار بکوبه و به خودش آسیب بزنه. همۀ این رفتارها اون قدرها هم نامعقول نیست وقتی بدونیم اون فرد تمام وقت خودش رو در حضور چه حقیقتی می بینه.

مردم اون دوران معتقد بودن عاقل ها به اختیار خودشونه که پا به اقلیم فرا-عقل جنون نمی ذارن، به اختیار خودشونه که فقط از گوشۀ چشم به جهان نگاه می کنن و از دیدن چهرۀ حقیقی جهان اجتناب می کنن. و اگه جلوی خودشون رو نگیرن، اسیر وسوسۀ نگاه کردن می شن، و اون وقت یک نگاه کافیه که پا به مسیر بدون برگشت جنون بذارن.

امروز جهان علم به این حرف ها می خنده، و به جای کلمۀ "جنون" از "اختلال" یا کلمات مشابه علمی و بدون بار احساسی استفاده می کنه. امروز جهان علم انواع و اقسام جنون رو طبقه بندی کرده و با هر کدوم از اون ها به تناسب اختلالی که در سیستم عصبی شون رخ داده رفتار می کنه، گاهی دارو، گاهی شوک الکتریکی، گاهی گروه درمانی و...
امروز کسی به "چهرۀ وحشت انگیز جهان" باور نداره.

اما وقتی شب میشه و هر کس به گوشۀ تنهای خودش می خزه، و توی سکوت با خودش فکر می کنه، می تونه شبحی تار از چهره ای هولناک رو ببینه که از دل تاریکی بهش خیره شده، و فوری باید دست به دامان گوشی موبایل بشه تا جلوی خودش رو بگیره، مبادا اسیر وسوسه بشه و مستقیم بهش نگاه کنه...


جمعه 15 اردیبهشت 1396
ن : فؤاد سیاهکالی نظرات

تأملاتی رواقی

کلمات کلیدی : رواقی , مارکوس اورلیوس , تأملات , کتاب ,


٤٠. چرا به جاى این كه از خدایان بخواهى فلان اتفاق برایت بیفتد یا نیفتد، از آن ها نمى خواهى كه ذهنیت تو را تغییر دهند و تو را از ترس و شهوت و اندوه رهایى بخشند؟ به این طریق شروع به دعا كن و نتیجه اش را خواهى دید.

دیگران دعا مى كنند كه «خدایا، كارى كن كه روزى به وصال این زن برسم»،
تو در عوض بگو: «خدایا، كارى كن كه آرزوى وصال این زن را از سر بیرون كنم».

دیگران دعا مى كنند كه «خدایا، مرا از شر فلانى خلاص كن»،
تو در عوض بگو: «خدایا، مرا از این فكر خلاص كن».

دیگران دعا مى كنند كه «خدایا، كارى كن كه فرزند دلبندم را از دست ندهم»،
تو در عوض بگو: «خدایا، كارى كن كه از فقدان فرزندم نهراسم».

به طور خلاصه درخواست هایت را به این سو هدایت كن، و آن گاه ببین چه پیش مى آید.







شنبه 28 اسفند 1395
ن : فؤاد سیاهکالی نظرات

پایان سال با جملات پایانی

کلمات کلیدی : ویتگنشتاین , نیچه , هیوم , داستایوسکی , در انتظار گودو , بکت , آلبر کامو ,


قبل نوشت:

در ابتدای سالی که گذشت جملات آغازین به یاد ماندنی کتاب های داستانی و غیرداستانی را جمع آوری کردم (اینجا)، و از آن جا که این کار لذت فراوانی داشت، به جمع آوری جملات پایانی به یاد ماندنی کتب مختلف پرداختم تا در این روزهای پایانی سال بر روی وبلاگ بگذارم.

جملات پایانی، از طرفی مهم تر از جملات آغازین هستند، چرا که آخرین چیزی که خواننده از کتاب به یاد می آورد همین جملات است، و آخرین تأثیر، ماندگاری بیشتری دارد. از آن جا که این جملات پایانی، گاه پایان کتاب را لو می دهند، ابتدا اسم کتاب را نقل می کنم، تا اگر آن کتاب را نخوانده اید، به تشخیص خود جمله ی پایانی اش را بخوانید یا نه.

 

۱.

رساله منطقى-فلسفى

لودویگ ویتگنشتاین

از آن چه نمى توان درباره اش سخن گفت، باید به سكوت گذشت.

 

۲.

غروب بت ها

فریدریش نیچه

اى برادران: سخت شوید!

 

۳.

تحقیق درباره فهم انسانی

دیوید هیوم

وقتی کتابی به دست می گیریم، برای مثال کتاب الهیات یا فلسفه مدرسی، باید بپرسیم: آیا این کتاب مشتمل بر استدلال های انتزاعی در رابطه با کیفیت یا کمیت است؟ نه. آیا مشتمل بر استدلال های تجربی در رابطه با واقعیت مادی و وجود است؟ نه. پس آن را به شعله ها بسپار! زیرا مشتمل بر چیزی جز سفسطه و توهم نیست.

 

۴.

دفاعیه سقراط

افلاطون

اینك وقت آن رسیده كه از یكدیگر جدا شویم، من آهنگ مردن كنم و شما در فكر زندگى باشید؛ اما كدام یك بهره مند تریم؟ جز خداوند هیچ كس آگاه نیست.

 

۵.

مزرعه حیوانات

جورج اورول

حیوانات بیرون از خوک به آدم و از آدم به خوک، و از خوک باز به آدم نگاه کردند؛ اما از همین حالا دیگر نمی شد گفت که کدام کدام است.

 

۶.

بر باد رفته

مارگارت میچل

هر چه باشد، فردا روز دیگری است...

 

۷.

پیرمرد و دریا

ارنست همینگوی

پیرمرد خواب شیرها را مى دید.

 

۸.

بیگانه

آلبر کامو

آرزو مى كنم در روز اعدامم تماشاگران بسیارى باشند و با فریادهاى نفرت بار به پیشوازم آیند.

 

۹.

۱۹۸۴

جورج اورول

او به ناظر كبیر عشق مى ورزید.

 

۱۰.

کالیگولا

آلبر کامو

كالیگولا: من هنوز زنده ام!

 

۱۱.

سلاخ خانه شماره پنج

كورت ونه گات

پرنده اى به بیلى پیلگریم گفت: «جیك جیك جیك؟»

 

۱۲.

ناطور دشت

جی دی سالینجر

هیچ وقت به هیچ كس هیچ چیز نگو، وگرنه دلت برای همه تنگ خواهد شد.

 

۱۳.

پاییز پدر سالار

گابریل گارسیا مارکز

دوره ى نامتناهى جاودانگى به پایان رسید.

 

۱۴.

در انتظار گودو

ساموئل بکت

ولادیمیر: خب، بریم؟

استراگون: آره، بریم.

[حرکت نمی کنند.]

 

۱۵.

شب هاى روشن

فیودور داستایوسكى

خداى من، یك دقیقه تمامْ خوشبختى! آیا این نعمت براى سراسر زندگى یك انسان كافى نیست؟



دوشنبه 2 اسفند 1395
ن : فؤاد سیاهکالی نظرات

تأملاتی در آفرینش آدم

کلمات کلیدی : آفرینش آدم , میکل آنژ , رنسانس , نقاشی , عهد عتیق , سفر پیدایش ,



«آفرینش آدم» اثر «میکل آنژ» از آثار کلیدی دوران رنسانس به شمار می رود که بر سقف کلیسای سیستین نقاشی شده است و لحظه آفرینش «آدم» را بر اساس سِفر «پیدایش» از کتاب مقدس به نمایش می گذارد.

در سمت راست این تصویر (سمت نرینه، سمت برتر) خداوند دیده می شود که جسمیت زمینی یافته، و در هیأت پیرمردی فرزانه از آسمان تا نزدیکی زمین نزول کرده (پاهای خداوند نشان دهنده جهت حرکت اوست) و به وسیله انگشت اشاره خود، روح را از طریق انگشتان آدم به کالبد نیمه جان و بر زمین افتاده او انتقال می دهد؛ البته این انتقال هنوز به فعلیت درنیامده است، و فقط یک بند انگشت فاصله میان اتصال وجود دارد.
این تابلو نشان می دهد که از نظر جسمانی، خداوند آدم را بر صورت خویش آفریده است (چنان که در عهد عتیق می خوانیم)، اما از نظر روحانی، روایت جدیدی از لحظه زنده شدن آدم به دست می دهد. بنا بر روایت سِفر پیدایش از کتاب مقدّس، روح آدم همچون نفسی بود که خداوند در او دمید. اما در این تصویر، روح انسانی حاصل اتّصال جسم او با خداوند است. این نزدیک کردن دو انگشت به هم، همچنین یادآور جرقه ایست که بر اثر اتصال الکتریکی بین انگشت های دو نفر زده می شود، و شاید میکل آنژ در این تصویر خواسته به جای تشبیه رایج «دمیدن» از تشبیه جدید «جرقه زدن» برای نمایش دادن ارتباط انسان و خدا استفاده کند.

در مقابل آدم، حوا با گیسوانی طلایی در حالی که دست خداوند را به دور گردن خود دارد، در گونه‌ای از امنیت و آسایش است اما کنجکاوانه به آدم می ‌نگرد. حوا هنوز خلق نشده است، بنا بر این در میان هاله سرخ رنگی که خدا و فرشتگان را احاطه کرده است جای دارد.

پارچه سرخ رنگی که فرشتگان در پشت سر خداوند گرفته اند، از نظر بعضی تحلیلگران شبیه به مغز آدمی است. و چه بسا قصد میکل آنژ از این که خداوند را در درون هاله ای به شکل مغز قرار داده است، اشاره به جایگاه عقلانی خداوند در جهان باشد، آن چنان که اومانیست های دوران رنسانس چنین جایگاهی برای عقلانیت در جهان قائل بودند. یا چه بسا منظور آن باشد که تجسم یافتن خداوند و فرشتگان و روح حوا، تنها نمادین است و این گروه ارواحی نادیدنی هستند و تنها در قلمروی عقل قابل دیدن هستند.

از طرفی برخی دیگر از تحلیلگران پارچه سرخ رنگ را نمادی از رَحِم انسان دانسته اند و پارچه سبز رنگ آویخته از آن را شبیه به بند نافی که تازه بریده شده است. به این ترتیب، میکل آنژ خلقت آدم را به تولدی غیر جسمانی از رحم الهی تشبیه کرده است. و همچنین این تشبیه، وجود ناف بر بدن آدم (سمت چپ تصویر) را توضیح می دهد، زیرا از آن جا که آدم از رحم زنی متولد نشده بود، قاعدتاً نبایست نافی بر بدن او وجود داشته باشد.









منابع:
نگاهی فلسفی به آثار میکل آنژ، علی اصغر کرم قشقایی
ویکی پدیای انگلیسی
ویکی پدیای فارسی
خودم!


شنبه 16 بهمن 1395
ن : فؤاد سیاهکالی نظرات

جایگزین پذیرها

کلمات کلیدی : هربرت اسپنسر , پلاسکو , آتش نشان , جامعه شناسی ,


هربرت اسپنسر، فیلسوف انگلیسى، ساختار جامعه را به ساختار بدن موجود زنده تشبیه مى كند، كه در آن برخى افراد نقش مغز و دستگاه عصبى را ایفا مى كنند، برخى نقش استخوان ها را و برخى نقش دستگاه تغذیه را و... در این میان برخى اندام ها همچون مغز و سیستم عصبى نقش اساسى ترى دارند زیرا علاوه بر تمركز آگاهى و قدرت در این دستگاه، سلول هاى آن جایگزین ناپذیرند. هر سلول مغزى كه بمیرد، براى همیشه مرده است و سلول دیگرى جایش را پر نمى كند. 
اندام هاى دیگر نقش هاى كمتر و كمترى دارند و كمترین نقش مربوط به ماهیچه هاست، كه هر چند عامل حركتند، اما همیشه تحت فرمان مغزند و مهم تر از آن، جایگزین پذیرند. مهم نیست كه انگشت شما زخم شود، بسوزد، تاول بزند، عفونت كند؛ همیشه سلول هاى جدیدى جاى سلول هاى قبلى را مى گیرند و بدن شما، چنان كه اتفاقى نیفتاده، به زندگى خود ادامه مى دهد. سلول هاى ماهیچه اى بیشترین حجم بدن شما را مى سازند، اما كمترین سطح نگرانى متوجه آن هاست.

ما سلول هاى ماهیچه اى هستیم؛ مهم نیست كه چند سال و چطور زندگى كنیم، چه كسانى را دوست داشته باشیم، چطور تلاش كنیم، شكست بخوریم و باز پیش برویم، مهم نیست شادمان باشیم یا غمگین، خوشبخت یا تیره روز، مهم نیست بسوزیم یا زیر بهمن برویم، سقوط كنیم یا در تصادم قطارها جان بدهیم، مهم نیست از اصل وجود داشته باشیم یا نه.

ما جایگزین پذیریم...


چهارشنبه 13 بهمن 1395
ن : فؤاد سیاهکالی نظرات

پارادوکس شیخ روزبهان

کلمات کلیدی : شیخ روزبهان , غلطات السالکین , پارادوکس اخلاقی ,


شیخ روزبهان در رساله غلطات السالکین خود ماجرای دو برادر دوقلو را روایت می کند که به بازرگانی وارد شهری دور افتاده در هندوستان شدند که شهبانویی بر آن فرمان می راند. زیبایی این شهبانو به اندازه ای بود که هر کس بر او می نگریست بی درنگ شیدای او می گشت؛ اما هرگز دست هیچ مردی بر بار او تطاول نکرده بود. ولی سیرت او به قدر صورتش نیکو نبود؛ رسم او چنان بود که هر تازه واردی را که به شهر پا می گذاشت پیش از هر چیز به درگاه خویش می خواند، و در میان نوای تار و تنبور و بوی عود و کافور، لحظه ای پرده از چهره خود بر می داشت، آن گاه تازه وارد را همچون صاعقه زده ای مرخص می کرد.


چون دو برادر از همه جا بی خبر به شهر رسیدند، سربازان شهبانو ایشان را به درگاه بردند و همچنان، شهبانو دقیقه ای به تالار درآمد، بر سریر عاج نشست، پرده از رخ خود برداشت و دو برادر را مجنون و واله بر جای گذاشته، بیرون رفت.


اما رسم سبعانه شهبانو به همین جا پایان نمی یافت. پس از آن که دو برادر چند روز آشفته و حیران، بی آن که بتوانند تجارت کنند در شهر گشتند، روزی باز به درگاه خوانده شدند. پس هر دو دست از پا نشناسان، به سوی قصر شتافتند. شهبانو نقاب بر چهره، بر سریر نشست و آغاز به سخن کرد: گفت نیک می داند که دو برادر همچون تمام پیشینیانشان با همان یک تابش برق دل و دین از کف داده اند و او دو راه در برابر آن ها می گذارد: یا از آن دیار بروند، و اگر چنین کنند طلسمی که بر دیوارهای شهر است نخواهد گذاشت که بار دیگر بتوانند شهر را بیابند و بدان درآیند؛ یا به خیل خادمان خاص او در آیند که در تمام خصوصى ترین احوال به کارهای شخصی او مشغولند. اما شرط ورود به خیل خاصگان او، آن است که به مقراض گداخته، خصی ممسوح گردند.


شیخ روزبهان، بی هیچ توضیح اضافی، بی هیچ وعده پایان خوش یا رستگاری، با لحنی سرد و هولناک انگار که تقدیر است سخن می گوید، می نویسد: از آن دو برادر، یکی حاضر شد به خیل خاصگان معشوق در آید به قیمت گذشتن از همان چه مایه عشق او شده بود – که نشانگر اطلاعات کم شیخ از ساز و کار بدن مردان است – و دیگری حاضر نشد به بهای دست یافتن به معشوق از عشق خود چشم بپوشد، و برای همیشه از آن دیار کوچ کرد.




( تعداد کل صفحات: 19 )

[ ... ] [ 5 ] [ 6 ] [ 7 ] [ 8 ] [ 9 ] [ 10 ] [ 11 ] [ ... ]